1821: Η ασφυκτική πολιορκία και η τραγική έξοδος του Μεσολογγίου

Στις αρχές της Επανάστασης, το Μεσολόγγι δεν είναι παρά ένα ψαροχώρι με 3.000 κατοίκους. Κατά τη διάρκεια του πολέμου όμως, αναδεικνύεται σε ένα από τα πιο σημαντικά σημεία επικοινωνίας μεταξύ της Πελοποννήσου και της Δυτικής Ελλάδας και καταφέρνει να αντέξει σε τρεις μεγάλες τουρκικές πολιορκίες, το 1822, το 1823 και το 1825. 

Όμως τον Ιανουάριο του 1826, ο αιγυπτιακός στόλος αγκυροβολεί έξω από τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. 135 πλοία μεταφέρουν 10.000 στρατιώτες.

Η πολιορκία είναι ασφυκτική και ο στόχος του Ιμπραήμ είναι να λυγίσει την πόλη με την πείνα. Κλειδί για την σωτηρία της αποτελεί ο ελληνικός στόλος. Όμως οι Υδραίοι ναυτικοί αρνούνται να παραμείνουν στο Μεσολόγγι αν δεν πληρωθούν. Και η κυβέρνηση αδυνατεί να ανταποκριθεί στο αίτημά τους.

 
Τέσσερις μήνες πριν την πτώση του Μεσολογγίου, η κυβέρνηση κάνει τελικά μια ύστατη προσπάθεια να συλλέξει τα απαραίτητα χρήματα. Στις 24 Δεκεμβρίου 1825, ψηφίζει την εκποίηση εθνικών κτημάτων, με στόχο να συγκεντρώσει4.000.000 γρόσια. Αλλά η εφαρμογή του νόμου εξελίσσεται σε σκάνδαλο και αρχίζουν οι καταχρήσεις και οι απάτες.

Η παράδοση της πόλης είναι θέμα χρόνου. Στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα, οι Μεσολογγίτες παίρνουν μια απεγνωσμένη απόφαση: να επιχειρήσουν έξοδο, με στόχο να διαφύγουν στους γύρω λόφους. Ελάχιστοι το καταφέρνουν κι εδώ αρχίζει η νέα τραγωδία –αυτή τη φορά, για τις γυναίκες και τα παιδιά που πιάνονται αιχμάλωτοι. Την επομένη κιόλας μέρα της Εξόδου, στο στρατόπεδο των Τούρκων έχει στηθεί ένα τεράστιο σκλαβοπάζαρο.

Όμως, ακόμα περισσότερο από τη σφαγή της Χίου, η τραγωδία του Μεσολογγίου συγκλονίζει τη φαντασία όλου του κόσμου. Έχει έρθει πια η ώρα, η Ευρώπη να σπεύσει για τη σωτηρία της Ελλάδας.