360°: Ελληνοαλβανικές σχέσεις και οι ανθρώπινες ιστορίες πίσω τους

Η Ελλάδα και η Αλβανία βρίσκονται νομικά ακόμα σε εμπόλεμη κατάσταση από τα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι σχέσεις των δυο χώρων κατά καιρούς χαρακτηρίζονται από κρίσεις και εντάσεις. Η ελληνική μειονότητα της γειτονικής χώρας περνά δύσκολες μέρες, ενώ στην Αλβανία εμφανίζονται συχνά εθνικιστικές φωνές που, εγείροντας «ζήτημα Τσάμηδων», διεκδικούν εδάφη της Ελλάδας και μιλούν για «Μεγάλη Αλβανία» που φθάνει μέχρι την Πρέβεζα.

Οι «360°» με την Σοφία Παπαϊωάννου στην πρεμιέρα τους, την Πέμπτη 24 Οκτωβρίου στις 23:50, κάνουν μια αναδρομή στην ιστορία των ελληνοαλβανικών σχέσεων, από την αρχική χάραξη των συνόρων μεταξύ των δύο χωρών το 1913 μέχρι και σήμερα, παρουσιάζοντας τις ανθρώπινες ιστορίες που κρύβονται πίσω από πολέμους και αποφάσεις.

Το αλβανικό χωριό Κοσσοβίτσα και το ελληνικό χωριό της Αγίας Μαρίνας, στη μεθόριο των δύο χωρών, κάποτε ήταν ένα, πριν το χωρίσουν στα δύο τα σύνορα. Οικογένειες και συγγενείς βρέθηκαν ξαφνικά από τη μία ή από την άλλη πλευρά και παιδιά έκαναν πάνω από 40 χρόνια να δουν ξανά τους γονείς τους. Σήμερα, ένα μονοπάτι λίγων λεπτών που διασχίζει τα ελληνοαλβανικά σύνορα χρησιμοποιείται καθημερινά από τους κατοίκους από το ένα χωριό στο άλλο.

Οι Τσάμηδες ήταν μια μουσουλμανική μειονότητα αλβανικής καταγωγής που ζούσε στην Ήπειρο. Στην Κατοχή, οι Τσάμηδες συνεργάστηκαν ανοιχτά με τους Γερμανούς και οι περιοχές της Πρέβεζας και της Θεσπρωτίας γνώρισαν τον θάνατο και την καταστροφή από την εγκληματική τους δράση. Μετά τον πόλεμο, εγκατέλειψαν μαζικά τα ελληνικά εδάφη για την Αλβανία.

Οι «360°» συναντούν επιζώντες και παιδιά θυμάτων των σφαγών στις περιοχές του Φαναρίου και της Παραμυθιάς, που κόστισαν τη ζωή εκατοντάδων αμάχων και εξηγούν γιατί οι αλβανικές αξιώσεις περί περιουσιών των Τσάμηδων, αλλά και οι θέσεις τους περί γενοκτονίας από τους Έλληνες, δεν έχουν καμία ιστορική και νομική βάση.