Μιχάλης Ιγνατίου: Τα εγκληματικά λάθη που έφεραν την τρόικα στην Ελλάδα

«Τρόικα: Ο δρόμος προς την καταστροφή» είναι ο τίτλος που επέλεξε ο Μιχάλης Ιγνατίου για το βιβλίο του. Στις 544 σελίδες ξετυλίγονται αγωνιώδεις προσπάθειες, ατυχείς πολιτικοί ελιγμοί, αδυναμία κατανόησης της φύσης και του μεγέθους του προβλήματος και εγωιστικές πράξεις πολιτικών που συνθέτουν ένα δράμα εξόχως απολαυστικό αν το βιβλίο άνηκε στο είδος του μυθιστορήματος. Δυστυχώς, δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο.

Ο Μιχάλης Ιγνατίου μιλάει στο PEOPLE και τον Γιώργο πράτανο…

Πώς σου ήρθε η ιδέα να ξεκινήσεις την έρευνα για το βιβλίο και πόσο καιρό διήρκεσε;

Από την αρχή της κρίσης είχα πει ότι τούτη η ιστορία θα είναι μία συναρπαστική έρευνα και, όπως αποδείχτηκε, είχα δίκιο. Όμως, ήταν μία δύσκολη έρευνα, διότι, εκτός των άλλων δυσκολιών, δεν είχα ιδέα από οικονομικά, δεν γνώριζα πώς λειτουργεί το ΔΝΤ. Ήταν μία έρευνα με πολλές απογοητεύσεις και περισσή πίκρα, διότι, όσο περνούσε ο καιρός, άρχισα να καταλαβαίνω το μέγεθος της καταστροφής. Άλλαξα την τακτική των προηγούμενων ερευνών και εργάστηκα πολύ σε καθεστώς off the record, λέγοντας στον εαυτό μου πως είναι μεν ρίσκο, διότι ο καθένας μπορεί να φαντάζεται πράγματα, αλλά ήταν και η μόνη επιλογή. Στο τέλος αποδείχτηκε ότι το off the record δεν ήταν μόνο σωτήριο, αλλά βοήθησε στην αλληλοεμπιστοσύνη με τις πηγές. Στη συνέχεια βρήκα και έγγραφα και βγήκε ένα, κατά τη γνώμη μου, καλό βιβλίο. Βεβαίως, έχει σημασία ότι το βιβλίο στηρίχτηκε από τους πρωταγωνιστές, υπό την έννοια ότι σχεδόν όλοι είπαν την αλήθεια. Η έρευνα άρχισε αμέσως, δηλαδή με την ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό Ε.Ε.-ΔΝΤ. Από το τέλος του 2012 άρχισα να βρίσκω και έγγραφα, οπότε και αφιέρωνα περισσότερο χρόνο. Ένα εμπόδιο που προέκυψε ήταν τα δικαστικά προβλήματα του Στρος Καν, αλλά είμαι χαρούμενος διότι βρήκε χρόνο να μου απαντήσει και να μου δώσει τα φώτα του. Το μυαλό αυτού του ανθρώπου «κοχλάζει», είναι έξυπνος με όλη τη σημασία της λέξης. Αν δεν είχε συλληφθεί, πιστεύω πως η τύχη της Ελλάδας θα ήταν διαφορετική. Άρχισα να γράφω στο τέλος του 2014 και στις 9 Μαΐου του 2015, πέμπτη επέτειο του Μνημονίου, πήγαμε στο τυπογραφείο.

Από τον πρόλογό σου φαίνεται πως είναι πολλοί οι Έλληνες πολιτικοί που αρνήθηκαν να σου μιλήσουν. Γιατί πιστεύεις πως δεν ήθελαν να καταθέσουν τη δική τους αλήθεια;

Ο λόγος που δεν ήθελαν να μου μιλήσουν ήταν ότι έδωσα σε όλους να καταλάβουν ότι «ξέρω». Ήμουν έντιμος μαζί τους. Άρα δεν υπήρχε περίπτωση να δεχτώ βλακώδεις δικαιολογίες. Από κάποια στιγμή και μετά τα λόγια τους ήταν περιττά. Με τον κύριο Παπανδρέου θα ήθελα να μιλήσω. Δεν δέχτηκε, με γεια του, με χαρά του. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να παραπονείται, διότι του έδωσα την ευκαιρία και την έχασε. Ήταν ο μοιραίος άνθρωπος τελικά. Είχε τη δύναμη να τινάξει την Ευρώπη στον αέρα και δεν το κατάλαβε ο δυστυχής. Δεν είχε ιδέα από οικονομικά και δεν ήθελε να το παραδεχτεί. Αν άφηνε στους οικονομικούς του συνεργάτες το θέμα, θα είχαν βρει καλύτερη λύση.

Πόσο δύσκολη ήταν η έρευνα; Ποια ήταν τα εμπόδια που βρήκες μπροστά σου;

Οι δικές μου έρευνες είναι πάντα δύσκολες, διότι, βλέπεις, έχω το θράσος να αναζητώ απόρρητα έγγραφα, και μάλιστα «φρέσκα» έγγραφα, των προηγουμένων ετών, όχι έγγραφα 30 και 40 ετών. Μέχρι τώρα είμαι τυχερός. Δεν είμαι απόλυτα ευχαριστημένος με την έρευνα για την οικονομία, διότι χάσαμε 4-5 σημαντικά έγγραφα. Δεν αλλάζει το νόημα ή το συμπέρασμα, αλλά θα ήθελα να τα έχω. Σε ό,τι αφορά τα έγγραφα του ΔΝΤ, που εμένα με συγκλόνισαν, ομολογώ ότι είχα σημαντική βοήθεια από γνώστες των παρασκηνίων. Είναι συγκινητικό ότι μου έδειξαν τόση εμπιστοσύνη. Τα εμπόδια είναι πάντα πολλά, μερικές φορές αξεπέραστα. Απαιτείται υπομονή και επιμονή και έχω. Τούτη τη φορά, σε αντίθεση ακόμα και με την έρευνα για τα Ίμια, ήταν δύσκολα, ήταν πολλές οι απογοητεύσεις. Σε κάποια στιγμή ηττηθήκαμε κατά κράτος, αλλά στο τέλος τα καταφέραμε.

Εντοπίζεις λάθη των ελληνικών κυβερνήσεων, ακόμη και το διάστημα πριν μπούμε στο ευρώ;

Βεβαίως εντοπίζω λάθη και πριν μπούμε στη ζώνη του ευρώ. Έχω και έγγραφα. Αν συμπεριελάμβανα και εκείνη την περίοδο, το βιβλίο θα έβγαινε 1.000 σελίδες. Ξέρεις γιατί φτάσαμε στην κρίση; Είναι απλό, με βάση την έρευνα. Έστησαν πελατειακό κράτος, είχαν πελάτες-ψηφοφόρους, δανείζονταν σαν να μην υπήρχε αύριο και, όταν τους προειδοποιούσαν οι ξένοι, έπεφταν από τα σύννεφα. Ωχαδελφισμός στο ζενίθ του. Έχω γνώση ενός εγγράφου, δυστυχώς δεν αποχαρακτηρίστηκε, όπου ο τότε υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας είπε στον Αμερικανό πρέσβη μία φράση που μισώ: «Ε, δεν τρέχει και τίποτα». Είχε φτάσει το χρέος στα ύψη και ο μάγκας τα είχε γραμμένα όλα.. να μη σου πω πού. Και ο φτωχός ο Αμερικανός πρέσβης έγραφε στους προϊσταμένους του «τούτοι εδώ πήραν το δρόμο της καταστροφής». Από εκεί «έκλεψα» και τον τίτλο.

Διαβάζοντας κανείς το βιβλίο σου μπορεί και να εξοργιστεί ορισμένες φορές με τους χειρισμούς των Ελλήνων πολιτικών. Ένιωσες έτσι όταν έκανες την έρευνα ή όταν το έγραφες;

Είναι μία «θυμωμένη» έρευνα, άρα είναι ένα «θυμωμένο» βιβλίο. Οι συνάδελφοι που με ξέρουν πολλά χρόνια μου είπαν πως στη διάρκεια της συγγραφής δεν μπορούσαν να με αναγνωρίσουν. Ήμουν ένας πολύ νευριασμένος άνθρωπος, σε σημείο που… έψαχνα καβγά. Εξωτερίκευα την οργή μου, είχα σοβαρό θέμα με τους πολιτικούς. Μερικοί είναι τόσο γλοιώδεις μέσα από τα έγγραφα και την έρευνα. Πιστεύω ακράδαντα ότι οι κύριοι Παπανδρέου, Καραμανλής και Σημίτης μπορούσαν να σώσουν τη χώρα. Επί πρωθυπουργίας τους ανδρώθηκε η κρίση που οδήγησε το λαό στη φτώχεια και την εξαθλίωση, χωρίς να υπάρχει αύριο.

Ποιο θεωρείς πως ήταν το «σημείο μηδέν», μετά από το οποίο επήλθε η κατάρρευση;

Είχε αυξηθεί πολύ το χρέος το 2009. Για μένα είναι το μοιραίο έτος. Έχουμε έναν Καραμανλή που αποφασίζει να δράσει και είναι μόνος, εγκαταλελειμμένος και από το κόμμα του, και έχουμε έναν Παπανδρέου διψασμένο για εξουσία. Έπαιξε ένα ανόητο παιγνίδι και καταστράφηκε παρασύροντας στον γκρεμό και την Ελλάδα. Φαντάσου ότι, αν δεν αθετούσε τη συμφωνία με τους Αμερικανούς και έβαζε πλάτη στον Καραμανλή για να πάρει τα μέτρα, θα ήταν ακόμα πρωθυπουργός. Γιατί; Ο Καραμανλής θα χρεωνόταν τα σκληρά μέτρα, ο λαός θα τον τιμωρούσε άγρια και ο κύριος Παπανδρέου θα κέρδιζε τις εκλογές με 50% – ειλικρινά το πιστεύω. Δεν θα είχε κανένα λόγο να λάβει μέτρα, διότι θα τα είχε υλοποιήσει ήδη ο Καραμανλής. Αλλά το σημείο μηδέν ήταν οι τρεις μήνες από τον Οκτώβριο του 2009 μέχρι τον Δεκέμβριο. Ο κύριος Παπανδρέου έβαλε ο ίδιος φωτιά στα μπατζάκια του και έκαψε την Ελλάδα.

Διαβάστε όλη τη συνέντευξη στο People, που κυκλοφορεί αυτή την Κυριακή, μαζί με το Πρώτο Θέμα.